W Jerozolimie - spacer z Góry Oliwnej

Miło wspominam spacer z Góry Oliwnej podczas którego zwiedzaliśmy wiele kościołów, o których tu pokrótce opowiem. Z Góry Oliwnej rozpościera się piękna panorama Jerozolimy.

Panorama Jerozolimy

Panorama Jerozolimy

Panorama Jerozolimy i Kopuła na Skale

Panorama Jerozolimy

Zaczęliśmy od Mszy świętej w Kościele Wszystkich Narodów przy Ogrodzie Gethsemani.
Mało prawdopodobne by drzewa oliwkowe rosnące w ogrodzie, choć niezwykle stare pamiętały czasy Jezusa. Drzewa porastające zbocza Góry Oliwnej zostały wycięte przez Rzymian, szykujących się do oblężenia Jerozolimy w 70 r. po Chr., potrzebowali ogromnej ilości drewna do budowy wałów.

Wejście do Ogrodu Gethsemani

Ogród Oliwny

Ogród Oliwny

Ogród Oliwny

Ogród Oliwny

Kościół Wszystkich Narodów zwany też Bazyliką Agonii został zbudowany w roku 1924 na miejscu uświęconym modlitwą Jezusa. Nikt nie może być pewien gdzie dokładnie klęczał Jezus, ale Ogród Gethsemani znajdował się z pewnością w pobliżu naturalnej drogi biegnącej ze Świątyni na szczyt Góry Oliwnej i dalej do Betanii.
Obecna budowla jest ostatnią z serii trzech kościołów. Krzyżowcy najpierw wznieśli oratorium, które około 1170 roku zastąpili kościołem. Nadali mu taką orientację, aby zachować kawałek skały w każdej absydzie.

Kościół Wszystkich Narodów

Kościół Wszystkich Narodów

Ołtarz główny i skała Agonii

Przy skale Agonii

Fragment korony cierniowej przy skale Agonii

            Łukasz jest jedynym ewangelistą wspominającym Wniebowstąpienie Jezusa. W ostatnim rozdziale jego Ewangelii czytamy: Potem wyprowadził ich ku Betanii i podniósłszy ręce błogosławił ich. A kiedy ich pobłogosławił rozstał się z nimi i został uniesiony do nieba (Łk 24, 5-2).
Wniebowstąpienie miało miejsce czterdzieści dni po Zmartwychwstaniu (Dz 1,3) na Górze Oliwnej, w odległości szabatowej (około 2000 kroków) od miasta (Dz 1, 12). Wniebowstąpienie było nie tyle faktem hostorycznym, ile swojego rodzaju granicą pomiędzy ziemską misją Jezusa a misją Jego Apostołów, która zaczęła się wraz z zesłaniem Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy (Dz 2, 1-4).

Meczet Wniebowstąpienia

W okresie przedkonstantyńskim chrześcijanie jerozolimscy czcili Wniebowstąpienie w grocie położonej na Górze Oliwnej, prawdopodobnie dlatego, że bezpieczniej było gromadzić się w skrytym miejscu. Poimenia, członek rodziny cesarskiej zbudował tu przed rokiem 392 pierwszy kościół.  Krzyżowcy wznieśli na miejscu dotychczasowego kościoła na planie okrągłym budowlę oktagonalną, otoczoną ufortyfikowanym klasztorem. W czasach średniowiecznych przybywano tu, by zobaczyć ślad po stopach Jezusa na kamiennej podłodze edikuły.

Odcisk stopy Jezusa

Meczet Wniebowstąpienia

Meczet Wniebowstąpienia

Apokryficzne Dzieje św. Jana (III wiek) poświadczają istnienie na Górze Oliwnej groty związane z nauczaniem Jezusa. Euzebiusz ( lata 260-340) podaje, że w Palestynie znajdują się trzy groty związane z kluczowymi tajemnicami wiary: grota Narodzenia w Betlejem, skalny grób obok Golgoty i grota na Górze Oliwnej. Nad tą ostatnią zbudowano kościół, widział go w 333 r. Pielgrzym z Bordeaux.
Grota była wiązana wyłącznie z nauczaniem Jezusa o czasach ostatecznych.
Pomimo zniszczenia kościoła w 614 roku przez Persów, tradycja o nauczaniu Jezusa pozostała, ale łączono to miejsce z innym wydarzeniem. Na podstawie Łk 10,38-11,4 i Mk 11,12-25, uznano, że przed tą grotą Jezus uczył swych uczniów Modlitwy Pańskiej.
W 1102 roku pewien pielgrzym słyszał opowiadanie o marmurowej płycie z wyrytą w języku hebrajskim Modlitwą Pańską, ktoś inny widział płytę z modlitwą w języku greckim (rok 1170). Płytę z wersją łacińską znaleziono podczas wykopalisk.
Do tradycji nawiązano w XX wieku. Na wniesionym w 1910 roku krużganku klasztornym umieszczono kafelkowe tablice z Modlitwą Pańską w 62 językach.

Tablica w j. polskim

Tablica w j. kaszubskim

Tablice z Modlitwą Pańską

Kościół "Ojcze nasz"

Tablice z Modlitwą Pańską

Tablice z Modlitwą Pańską

Kościół "Ojcze nasz"

Tablice z Modlitwą Pańską

Grota w której znaleziono tablicę z Modlitwą Pańską w j. hebrajskim

W pobliżu katakumb znajduje się kościół w kształcie łzy, zwany "Dominus Flevit" - "Pan zapłakał".
Średniowieczni pielgrzymi jako pierwsi utożsamili skałę na Górze Oliwnej z miejscem, w którym Jezus zapłakał nad Jerozolimą (ŁK 19,41). Gdy muzłumanie zabronili chrześcijanom odwiedzać to miejsce, franciszkanie 1881 roku zbudowali w pobliżu małą kaplicę. Wykopaliska przeprowadzone w 1954 roku w południowej części ich posiadłości wydobyły na światło dzienne klasztor z V wieku, oraz rozległy cmentarz.
Nowy kościół został wzniesiony w 1955 roku, na pozostałościach kaplicy z VII wieku. W okresie od około VII wieku do przybycia krzyżowców uważano, że tu modlił się Jezus przed pojmaniem (według Łk 22,41 Jezus został aresztowany na odległość rzutu kamieniem od Gethsemani).

Kościół "Dominus Flevit"

Nowy Testament nic nie mówi o śmierci Matki Jezusa. O tym, że Maryję pochowano w grocie w dolinie Jozafata po raz pierwszy wspomniano w Transitus Mariae, anonimowym dziele, które powstało około II- III wieku. Jeszcze w 451 roku grób Maryi umiejscawiano w Efezie. Jednakże w 451 roku elokwentny patriarcha Juvenal przekonał cesarza Marcjana, że Jerozolima jest trafniejszym wyborem. Najstarsze świadectwa potwierdzające istnienie kaplicy pochodzą z ostatnich lat VI wieku.

Matka Boska Izraelska

Zejście do Bazyliki Grobu Matki Bożej

W Bazylice Grobu Matki Bożej

 W pisaniu posta pomogła mi książka J. Murphy - O Conor - "Przewodnik po Ziemi Świętej".